Aktualności
Śmieci w oceanie
Skutki jednorazowego używania i następnie wyrzucania opakowań plastikowych są już wszędzie widoczne na wybrzeżach mórz i oceanów. Odpady plastikowe coraz bardziej zanieczyszczają oceany, a według jednej z ocen do roku 2050 w oceanach znajdzie się wagowo więcej plastiku niż ryb.
Problem
Plastik nie tylko zaśmieca wybrzeża, ale też szkodzi zwierzętom morskim, które zaplątują się w większe odpady, a mniejsze mylą z pożywieniem. Przyswajanie cząsteczek tworzyw sztucznych może powodować niewłaściwe trawienie normalnego pożywienia i przyciągać do ich organizmów toksyczne zanieczyszczenia chemiczne. Ludzie spożywają plastik występujący w łańcuchu pokarmowym. Wciąż nie wiadomo, w jaki sposób wpływa to na ludzkie zdrowie. Odpady morskie powodują straty finansowe w sektorach oraz społecznościach uzależnionych od zasobów morza, ale również wśród producentów. Tylko 5% wartości opakowań plastikowych pozostaje w obiegu – reszta jest dosłownie wyrzucana – co wskazuje na konieczność przyjęcia podejścia bardziej zorientowanego na recykling i ponowne użycie materiałów.
Zakaz jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych
Najbardziej skutecznym sposobem rozwiązania tego problemu jest zapobieganie przedostawaniu się jeszcze większej ilości plastiku do oceanów. Jednorazowe produkty plastikowe są największą grupą odpadów znajdywanych na wybrzeżach morskich – produkty takie jak plastikowe sztućce, butelki, niedopałki papierosów i patyczki kosmetyczne stanowią prawie połowę wszystkich odpadów morskich. Aby rozwiązać ten problem, UE wprowadziła całkowity zakaz używania jednorazowych produktów, dla których są już dostępne alternatywy w postaci innych materiałów: patyczki kosmetyczne, sztućce, talerze, słomki, mieszadełka do napojów i patyczki do balonów. Posłowie do PE dodali również do listy oksydegradowalne produkty plastikowe i pojemniki na żywność typu fast food wykonane z polistyrenu.
Zatwierdzono również szereg innych środków:
- Rozszerzona odpowiedzialność producenta, w szczególności w przypadku przedsiębiorstw tytoniowych, w celu wzmocnienia stosowania zasady „zanieczyszczający płaci”. Ten nowy system będzie miał również zastosowanie do narzędzi połowowych, aby zagwarantować, że producenci, a nie rybacy, poniosą koszty zbierania sieci zagubionych na morzu.
- Wyznaczenie minimalnego celu w zakresie selektywnego zbierania butelek na napoje na pułapie 90% do roku 2029 (np. poprzez system zwrotu kaucji)
- Wyznaczenie minimalnego celu dla surowców wtórnych w plastikowych na pułapie 25% do roku 2025 i 30% do roku 2030%
- Stosowanie wymogów w zakresie etykietowania wyborów tytoniowych, plastikowych kubków, ręczników higienicznych, nawilżonych chusteczek, aby uczulić użytkowników na właściwą utylizację tych produktów,
- Podnoszenie świadomości.
Wpływ odpadów morskich na rybołówstwo
W rezolucji przyjętej 25 marca Parlament Europejski wzywa do podjęcia środków w celu pilnego zmniejszenia ilości odpadów morskich, w tym zwiększenia ograniczeń dotyczących jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych i zwiększenia wykorzystania materiałów wyprodukowanych w sposób zrównoważony, przeznaczonych na narzędzia połowowe. Posłowie podkreślili, że odpady morskie są szkodliwe dla ekosystemów i konsumentów, a także dla działalności połowowej i rybaków.
CODZIENNIE AŻ 730 TON ODPADÓW JEST WYRZUCANYCH DO MORZA ŚRÓDZIEMNEGO
Odpady z rybołówstwa i akwakultury stanowią 27% odpadów morskich. Aby zapobiec porzucaniu, gubieniu lub wyrzucaniu w inny sposób narzędzi połowowych, posłowie chcą mapowania, raportowania i śledzenia, a także inwestowania w badania i innowacje w celu opracowania przyjaznego dla środowiska sprzętu rybackiego. Wezwali również Komisję Europejską do zaproponowania wycofania pojemników i opakowań ze styropianu z produktów rybołówstwa, a także ogólnie wszelkich niepotrzebnych plastików i opakowań.
Wielka Pacyficzna Plama Śmieci – olbrzymie dryfujące skupisko śmieci i plastikowych odpadów utworzone przez prądy oceaniczne w północnej części Oceanu Spokojnego między Kalifornią a Hawajami. Odkryta w 1997 roku przez Charlesa Moore’a. Druga, podobna, znajduje się bardziej na zachód, pomiędzy Hawajami a Japonią. W przypadku narzędzi połowowych, które stanowią 27% odpadów morskich, producenci musieliby pokrywać koszty gospodarowania odpadami z portowych urządzeń do odbioru odpadów. Kraje UE powinny również zbierać co najmniej 50% utraconych narzędzi połowowych rocznie i do 2025 r. poddawać recyklingowi 15% z nich.
Tomasz Gudan kl. III TE
W ramach projektu ECO for life
koordynowanego przez Annę Czerwik
