Aktualności szkoły

Job-shadowing na Sycylii 2

Kolejne dni job-shadowingu to wizyty w dwóch firmach, jedna związana z branżą gastronomiczną i ochroną środowiska a druga z branżą turystyczną.

CanditFrucht to zakład przetwórstwa cytrusów (cytryny, pomarańcze, mandarynki, granaty i in.), który cechuje się polityką Zero Waste. Obserwowaliśmy procesy i aparaty w całym ciągu technologicznym, gdzie od surowca powstawał gotowy produkt. Zakład wykorzystuje energię solarną na pokrycie 40% zapotrzebowania na prąd oraz stosuje zasady zrównoważonego zarządzania energią. Głównymi produktami są soki, owoce kandyzowane i olejki eteryczne. Pozostałości organiczne po obróbce mechanicznej poddaje się fermentacji w celu wytworzenia biogazu wykorzystywanego energetycznie. W drugiej lokalizacji firmy prześledziliśmy linię do pakowania i przechowywania produktów oraz laboratorium, które sprawdza jakość wyrobów. Dokonywaliśmy oceny organoleptycznej produktów i wypytywaliśmy o możliwość realizacji praktycznej nauki zawodu w zakładzie.

Kolejne miejsce, do którego można wracać wielokrotnie to park etnograficzny Parco Museo Jalari, został on założony przez dwóch braci Pietrinich, którzy wykupili jedno ze wzgórz, aby przekształcić je w miejsce cenne kulturowo, historycznie i artystycznie. Zostało ono obsadzone licznymi drzewami oraz pachnącymi ziołami. Wzdłuż ścieżki edukacyjnej rozmieszczono budynki, a każdy z nich przeznaczono pod różną tematykę: produkcja oliwy, wytwarzanie soków, przerabianie winogrona i wytwarzanie wina, mielenie ziarna na mąkę, pieczenie chleba, wytwarzanie regionalnych produktów. Jest to miejsce, w którym można spotkać się ze sztuką (liczne rzeźby) a także skansen dawnych pracowni rzemieślniczych. Na terenie parku znajduje się także dom, w którym można organizować wesela i inne imprezy okolicznościowe, zachowując urok i klimat starej Sycylii.

»
51
39
0
15 kwietnia 2024 »

Program kulturowy podczas job-shadowingu

Projekt Erasmus+ to okazja to odwiedzenia miejsc cennych kulturowo dla odwiedzanej destynacji. Znaczne odległości pomiędzy miejscowościami skracają czas na zwiedzanie, ale i tak warto zajrzeć do nich choćby na godzinę.

Obowiazkowym punktem była Etna, a właściwie jej niższe kratery (Silvestri), które są już nieczynne i bezpieczne dla pieszych wędrówek. Niesamowite jest otoczenie skał wulkanicznych, kamyczków, piasku i charakterystycznego pyłu. Należy uważać na silny wiatr, właściwy ubiór i zapewnić sobie przewodnika aby bezpiecznie dotrzeć na szczyt. Etna i jej obłoczki dymu towarzyszyły nam podczas przejazdu przez wyspę. W drodze powrotnej z Etny udało nam się odwiedzić urokliwą Taorminę, która umieszczona jest na wzgórzu Monte Tauro, nad Morzem Jońskim i z widokiem na wulkan. Ta miejscowość to jedno z najpiękniejszych miast Sycylii, pełna uliczek ograniczonych z dwóch przeciwległych stron dwoma bramami: Porta Messina i Porta Catania. Warto zajrzeć też do dobrze zachowanego i odnawianego teatru greckiego, z którego rozciąga się piękna panorama całego miasta. Taormina to miejsce spotkań artystów ale też arystokratów, a dziś ludzi zamożnych.

Druga wycieczka to odwiedziny w północnej części wyspy. Na początku Palermo - stolica Sycylii- miasto założone przez Fenicjan z licznymi śladami arabskimi i normańskimi. Po największym mieście Sycylii warto poruszać się główną ulicą Corso Vittorio Emanuele i czasami odbijać w lewe czy prawe uliczki. Nie sposób ominąć katedry z ciekawostką geograficzną (południk meridiana) i relikwiami św. Rozalii, pałacu Normańskiego, licznych kościołów, które konstrukcją przypominają budowle Bliskiego Wschodu, Quatrro Canti (cztery narożniki) czy niezwykłej fontanny Pretorii. Palermo słynie też z licznych targów, gdzie można zakupić lokalne produkty, w tym świeże owoce morza. Na licznych uliczkach poznaje się kuchnię, zwyczaje, zapachy Palermo ale także muzykę, którą celebrują lokalni artyści.

Po odwiedzeniu Palermo na dwie godziny udało się zajechać do Cefalu zlokalizowanego nad brzegiem Morza Terryńskiego. Piękna plaża, czyste i lazurowe morze, majestatyczna skała-forteca dominująca nad półwyspem oraz wiele malowniczych zakątków sprawiają, że miasto jest niesamowite i warte odwiedzenia choć na chwilę. Można pospacerować starożytną częścią, przechodząc koło katedry i pałacu, ale także poznając lokalny koloryt wąskich uliczek, na których są liczne stragany i restauracje. Z drugiej strony warto też odwiedzić skałki nad brzegiem morza i skorzystać z piaszczystej plaży. Mimo ogromu miasta panuje tu cisza i piękna atmosfera do złapania chwili oddechu.

»
10
45
0
15 kwietnia 2024 »

Finał ogólnopolski Olimpiady EduElektra

Silna ekipa z naszej szkoły - w zawodzie technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej: Klaudia Stenclik, Agata Papierz,  Paweł Sobczyk, Rafał Wypyski oraz w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji: Sandra Obrzut, Szymon Białas oraz Szymon Marszałek - wzięła dziś udział w  III Etapie Olimpiady Eduelektra w Ostrowie Wielkopolskim.

»
27
9
0
12 kwietnia 2024 »

Program kulturowy w mobilności job-shadowing

W pierwszej kolejności odwiedzono południowo-wschodnią część wyspy nad Morzem Jońskim. Pierwszym regionem było miasto Noto, które wyróżnia się architekturą w oryginalnym stylu w kolorze miodowo-żółtym i prezentuje styl baroku sycylijskiego. Noto znaczy po włosku "znany", miasto odbudowano po trzęsieniu ziemi w 1693 r., szczyci się ono dywanami kwiatowymi układanymi na powitanie wiosny oraz pysznymi migdałami. Noto nazywane też jest ogrodem ze skały, starą część miasta otwiera Brama Królewska z symbolicznymi: pelikanem, psem i wieżą. Znajdują się tu: katedra, liczne kościoły, muzea, teatry.

Syrakuzy to rozległe miasto, toteż najpierw udaliśmy się na wyspę Ortiga, aby przejść się po urokliwej starówce i kolebce miasta. Znajdują się tu antyczne ruiny świątyni Apollina, łatwo pogubić się w labiryncie wąskich uliczek, warto odwiedzić place Archimedesa i Duomo, chwilę ochłody daje otoczenie fontanny Artemidy. Ciekawostką jest źródło Arteuzy, gdzie rzeka Ciane uchodzi do morza a sadzawkę pokrywa trzcina papirusowa. Część lądową Syrakuz reprezentuje obszar archeologiczny Neapolis, który urzeka starożytnością poprzez ruiny teatru greckiego i amfiteatru rzymskiego, różnymi rzeźbami i kamieniołomami.

W ciągu tygodnia, popołudniami udaje nam się odkrywać zakątki Barcellony Pozzo di Gotto. Z jednej strony znajduje się urokliwe Morze Tyrreńskie, na plaży pokrytej kamyczkami skał wulkanicznych można odbyć miły spacer w słonej wodzie. Z drugiej strony miasto zamykają pasma górskie, gdzie tętni życie wiejskie, hoduje się kozy i owce, drób, ale także uprawia gaje oliwne, drzewa cytrusowe i inne.

»
168
48
0
12 kwietnia 2024 »

Job-shadowing na Sycylii 1

8 kwietnia trzy nauczycielki zawodu: Katarzyna Wakuła, Justyna Prytyskacz i Agnieszka Raducka rozpoczęły szkolenie zawodowe job- shadowing w ramach projektu 2023-1-PL01-KA121-SCH-000141639. Organizacją przyjmującą jest EProjectConsult w Barcellonie Pozzo di Gotto (Sycylia, Włochy).
Dwa pierwsze dni szkolenia zawodowego odbyły się w szkole IPSIA Ferrari Paco Del Mela, zlokalizowanej w Milazzo i kształcącej w zawodach elektrycznych, mechanicznych, informatycznych i z zakresu mody. Nauczycielki zapoznały się z wyposażeniem laboratoriów CMC, CAD, obróbki ręcznej i mechanicznej, termodynamicznym i hydraulicznym. Obserwowały przebieg zajęć w pracowniach elektrotechniki, informatyki i obróbki mechanicznej.

Kolejny dzień to wizyta w firmie Energetica Etica w Barcelllonie P.G., podczas której nauczycielki zapoznały się z trendami panującymi na rynku fotowoltaicznym, dowiedziały się jakie systemy generacji ciepła i prądu dominują na Sycylii. Miały okazję przeanalizować koszty inwestycyjne wymiany starego źródła na odnawialne, okres zwrotu i pomoc finansową programów rządowych. Firma chętnie przyjmuje uczniów na praktykę zawodową i prowadzi kilkudniowe szkolenie certyfikowane dla instalatorów.

Czwarty dzień szkolenia to wizyta w Instituto Professionale Di Stato Per L'Agricoltura E L'Ambiente. Szkoła ta zlokalizowana jest na przedmieściach Barcellony P.G. i kształci zawodowo w dziedzinie rolnictwa, produkcji żywności i kontroli jakości produktów żywieniowych. Nauczycielki uczestniczyły w badaniach zawartości siarczanów w winie, ekstrakcji esencji olejowej, oznaczeniu kwasowości oliwy, zawartości cukru w winogronach. Najciekawsza część to obserwacja pracy w laboratorium modyfikacji genetycznej, gdzie m.in. rozmnaża się sadzonki ananasów oraz wyjście na zewnątrz na tereny upraw np. khaki, awokada, granata, oliwek, winogron, pomidorów, cytrusów i innych.

»
262
39
0
11 kwietnia 2024 »

Zajęcia na przystani rybackiej

Dla prawdziwych kucharzy ważny jest nie tylko sam produkt, jego jakość czy świeżość, ale także pochodzenie. Dlatego klasa II K w ramach pracowni gastronomicznej wybrała się 9 kwietnia na przystań rybacką w Dąbiu. Rybak Paweł Piotrowski opowiedział o sposobach poławiania, okresach ochronnych, wymiarach minimalnych, a także o najciekawszych gatunkach ryb występujących w naszym jeziorze.

Przyszli kucharze poznali bezpośrednio rodzaje ryb słodkowodnych, nauczyli się je rozróżniać, a także sami sprawili cały przygotowany dla nich połów. Sposoby porcjowania tusz, a także przygotowywania dań rybnych w plenerze dopełniły tego dnia zajęcia praktyczne.

Temat dań rybnych jest na tyle szeroki, że już jesteśmy umówieni na kolejne wizyty na bazie rybackiej Pawła Piotrowskiego.

»
172
22
0
10 kwietnia 2024 »

Zakwalifikowani do finału konkursu Mistrz OZE

Wszystkie otrzymane prace zostały zakwalifikowane do finału IX Wojewódzkiego Konkursu Mistrz OZE, który odbędzie się już za 3 tygodnie, czyli 25 kwietnia. Lista.

»
177
1
1
4 kwietnia 2024 »

Życzenia Wielkanocne 2024

Z okazji zbliżających się Świąt życzę zdrowych, pogodnych Świąt Wielkanocnych, pełnych wiary, nadziei i miłości. Radosnego, wiosennego nastroju, serdecznych spotkań w gronie rodziny i wśród przyjaciół -

życzy Bogusław Nowak - Dyrektor

»
194
1
1
21 marca 2024 »

Finaliści Ogólnopolskiej Olimpiady Edu-Elektra

Miło nam poinformować, że mamy 4 finalistów w dziedzinie: odnawialne źródła energii i 3 finalistów w dziedzinie: chłodnictwo i klimatyzacja. Gratulujemy i trzymamy kciuki za finał, który już 12 kwietnia w Ostrowie Wielkopolskim.

»
74
2
0
27 marca 2024 »

Dzień otwarty 2024

W dniu 26 marca odbył się dzień otwarty. Promowaliśmy kierunki: kucharz, technik turystyki na obszarach wiejskich, technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, technik ochrony środowiska i technik analityk. Zapraszamy do fotorelacji.

»
290
38
0
27 marca 2024 »

Projekt eTwinning w klasie 1SE

Plants=Life czyli Rośliny=Życie to międzynarodowy projekt rozpoczęty przez p. Annę Czerwik i 10 uczniów z jej klasy wychowawczej 1SE. Antonina, Maja, Nikola, Zosia, Żaneta, Aleksander, Kajetan, Mikołaj, Oliwier oraz Wojtek przystąpili do projektu razem z uczniami z 4 szkół z Hiszpanii, Rumunii i Turcji. Projekt ma na celu zrozumienie jak ważne dla naszego środowiska, a tym samym naszego dobrego samopoczucia, są rośliny. W ramach działań projektowych uczniowie stworzyli karty do gry w języku angielskim, które będą używać w komunikacji z rówieśnikami z innych krajów. Powstała także zielona ściana w sali 35, dzięki której mamy czystsze, świeższe powietrze. W ciągu następnych miesięcy uczniowie będą się spotykać online w celu poznania innych kultur, wspólnie stworzą ebook czyli elektroniczną książkę o roślinach, a także stworzą projekty zagospodarowania przestrzeni przed budynkiem szkolnym. Całość odbywa się w języku angielskim. Zachęcamy do śledzenia ich działań, które będą regularnie opisywane na naszej szkolnej stronie. Koordynatorka i założycielka projektu Anna Czerwik.

»
70
5
0
25 marca 2024 »

Programa de Erasmus en Malaga 27

Mobilność w projekcie Erasmus+ VET (Kształcenie i Szkolenia Zawodowe) o numerze 2023-1-PL01-KA121-VET-000143096 w Zespole Szkół nr 2 im. Władysława Orkana w Szczecinie dobiegła końca. Teraz przyszedł czas na podsumowanie i wnioski, którymi będziemy się dzielić ze społecznością szkolną i lokalną. W kilku liczbach: 28 dni. 15 uczniów. 4 nauczycieli. 5 pracodawców. Ok 7.3 milionów kroków zrobionych na ziemiach Andaluzji. 

Wyjazd na praktyki do Hiszpanii był bardzo aktywnym okresem w życiu całego zespołu. Wracamy do Polski, do rodziny, przyjaciół i do szkoły. 

»
88
24
0
24 marca 2024 »
22
Kwiecień Poniedziałek

Dzień Ziemi

czytaj więcej »
Galerie fotografii
Job-shadowing na Sycylii 2

Job-shadowing na Sycylii 2

Kolejne dni job-shadowingu to wizyty w dwóch firmach, jedna związana z branżą gastronomiczną i ochroną środowiska a druga z branżą turystyczną. CanditFrucht to zakład przetwórstwa cytrusów (cytryny, pomarańcze, mandarynki, granaty i in.), który cechuje się polityką Zero Waste. Obserwowaliśmy procesy i aparaty w całym ciągu technologicznym, gdzie od surowca powstawał gotowy produkt. Zakład wykorzystuje energię solarną na pokrycie 40% zapotrzebowania na prąd oraz stosuje zasady zrównoważonego zarządzania energią. Głównymi produktami są soki, owoce kandyzowane i olejki eteryczne. Pozostałości organiczne po obróbce mechanicznej poddaje się fermentacji w celu wytworzenia biogazu wykorzystywanego energetycznie. W drugiej lokalizacji firmy prześledziliśmy linię do pakowania i przechowywania produktów oraz laboratorium, które sprawdza jakość wyrobów. Dokonywaliśmy oceny organoleptycznej produktów i wypytywaliśmy o możliwość realizacji praktycznej nauki zawodu w zakładzie. Kolejne miejsce, do którego można wracać wielokrotnie to park etnograficzny Parco Museo Jalari, został on założony przez dwóch braci Pietrinich, którzy wykupili jedno ze wzgórz, aby przekształcić je w miejsce cenne kulturowo, historycznie i artystycznie. Zostało ono obsadzone licznymi drzewami oraz pachnącymi ziołami. Wzdłuż ścieżki edukacyjnej rozmieszczono budynki, a każdy z nich przeznaczono pod różną tematykę: produkcja oliwy, wytwarzanie soków, przerabianie winogrona i wytwarzanie wina, mielenie ziarna na mąkę, pieczenie chleba, wytwarzanie regionalnych produktów. Jest to miejsce, w którym można spotkać się ze sztuką (liczne rzeźby) a także skansen dawnych pracowni rzemieślniczych. Na terenie parku znajduje się także dom, w którym można organizować wesela i inne imprezy okolicznościowe, zachowując urok i klimat starej Sycylii.

Program kulturowy podczas job-shadowingu

Program kulturowy podczas job-shadowingu

Projekt Erasmus+ to okazja to odwiedzenia miejsc cennych kulturowo dla odwiedzanej destynacji. Znaczne odległości pomiędzy miejscowościami skracają czas na zwiedzanie, ale i tak warto zajrzeć do nich choćby na godzinę. Obowiazkowym punktem była Etna, a właściwie jej niższe kratery (Silvestri), które są już nieczynne i bezpieczne dla pieszych wędrówek. Niesamowite jest otoczenie skał wulkanicznych, kamyczków, piasku i charakterystycznego pyłu. Należy uważać na silny wiatr, właściwy ubiór i zapewnić sobie przewodnika aby bezpiecznie dotrzeć na szczyt. Etna i jej obłoczki dymu towarzyszyły nam podczas przejazdu przez wyspę. W drodze powrotnej z Etny udało nam się odwiedzić urokliwą Taorminę, która umieszczona jest na wzgórzu Monte Tauro, nad Morzem Jońskim i z widokiem na wulkan. Ta miejscowość to jedno z najpiękniejszych miast Sycylii, pełna uliczek ograniczonych z dwóch przeciwległych stron dwoma bramami: Porta Messina i Porta Catania. Warto zajrzeć też do dobrze zachowanego i odnawianego teatru greckiego, z którego rozciąga się piękna panorama całego miasta. Taormina to miejsce spotkań artystów ale też arystokratów, a dziś ludzi zamożnych. Druga wycieczka to odwiedziny w północnej części wyspy. Na początku Palermo - stolica Sycylii- miasto założone przez Fenicjan z licznymi śladami arabskimi i normańskimi. Po największym mieście Sycylii warto poruszać się główną ulicą Corso Vittorio Emanuele i czasami odbijać w lewe czy prawe uliczki. Nie sposób ominąć katedry z ciekawostką geograficzną (południk meridiana) i relikwiami św. Rozalii, pałacu Normańskiego, licznych kościołów, które konstrukcją przypominają budowle Bliskiego Wschodu, Quatrro Canti (cztery narożniki) czy niezwykłej fontanny Pretorii. Palermo słynie też z licznych targów, gdzie można zakupić lokalne produkty, w tym świeże owoce morza. Na licznych uliczkach poznaje się kuchnię, zwyczaje, zapachy Palermo ale także muzykę, którą celebrują lokalni artyści. Po odwiedzeniu Palermo na dwie godziny udało się zajechać do Cefalu zlokalizowanego nad brzegiem Morza Terryńskiego. Piękna plaża, czyste i lazurowe morze, majestatyczna skała-forteca dominująca nad półwyspem oraz wiele malowniczych zakątków sprawiają, że miasto jest niesamowite i warte odwiedzenia choć na chwilę. Można pospacerować starożytną częścią, przechodząc koło katedry i pałacu, ale także poznając lokalny koloryt wąskich uliczek, na których są liczne stragany i restauracje. Z drugiej strony warto też odwiedzić skałki nad brzegiem morza i skorzystać z piaszczystej plaży. Mimo ogromu miasta panuje tu cisza i piękna atmosfera do złapania chwili oddechu.

Program kulturowy w mobilności job-shadowing

Program kulturowy w mobilności job-shadowing

W pierwszej kolejności odwiedzono południowo-wschodnią część wyspy nad Morzem Jońskim. Pierwszym regionem było miasto Noto, które wyróżnia się architekturą w oryginalnym stylu w kolorze miodowo-żółtym i prezentuje styl baroku sycylijskiego. Noto znaczy po włosku "znany", miasto odbudowano po trzęsieniu ziemi w 1693 r., szczyci się ono dywanami kwiatowymi układanymi na powitanie wiosny oraz pysznymi migdałami. Noto nazywane też jest ogrodem ze skały, starą część miasta otwiera Brama Królewska z symbolicznymi: pelikanem, psem i wieżą. Znajdują się tu: katedra, liczne kościoły, muzea, teatry. Syrakuzy to rozległe miasto, toteż najpierw udaliśmy się na wyspę Ortiga, aby przejść się po urokliwej starówce i kolebce miasta. Znajdują się tu antyczne ruiny świątyni Apollina, łatwo pogubić się w labiryncie wąskich uliczek, warto odwiedzić place Archimedesa i Duomo, chwilę ochłody daje otoczenie fontanny Artemidy. Ciekawostką jest źródło Arteuzy, gdzie rzeka Ciane uchodzi do morza a sadzawkę pokrywa trzcina papirusowa. Część lądową Syrakuz reprezentuje obszar archeologiczny Neapolis, który urzeka starożytnością poprzez ruiny teatru greckiego i amfiteatru rzymskiego, różnymi rzeźbami i kamieniołomami. W ciągu tygodnia, popołudniami udaje nam się odkrywać zakątki Barcellony Pozzo di Gotto. Z jednej strony znajduje się urokliwe Morze Tyrreńskie, na plaży pokrytej kamyczkami skał wulkanicznych można odbyć miły spacer w słonej wodzie. Z drugiej strony miasto zamykają pasma górskie, gdzie tętni życie wiejskie, hoduje się kozy i owce, drób, ale także uprawia gaje oliwne, drzewa cytrusowe i inne.

Job-shadowing na Sycylii 1

Job-shadowing na Sycylii 1

8 kwietnia trzy nauczycielki zawodu: Katarzyna Wakuła, Justyna Prytyskacz i Agnieszka Raducka rozpoczęły szkolenie zawodowe job- shadowing w ramach projektu 2023-1-PL01-KA121-SCH-000141639. Organizacją przyjmującą jest EProjectConsult w Barcellonie Pozzo di Gotto (Sycylia, Włochy).Dwa pierwsze dni szkolenia zawodowego odbyły się w szkole IPSIA Ferrari Paco Del Mela, zlokalizowanej w Milazzo i kształcącej w zawodach elektrycznych, mechanicznych, informatycznych i z zakresu mody. Nauczycielki zapoznały się z wyposażeniem laboratoriów CMC, CAD, obróbki ręcznej i mechanicznej, termodynamicznym i hydraulicznym. Obserwowały przebieg zajęć w pracowniach elektrotechniki, informatyki i obróbki mechanicznej. Kolejny dzień to wizyta w firmie Energetica Etica w Barcelllonie P.G., podczas której nauczycielki zapoznały się z trendami panującymi na rynku fotowoltaicznym, dowiedziały się jakie systemy generacji ciepła i prądu dominują na Sycylii. Miały okazję przeanalizować koszty inwestycyjne wymiany starego źródła na odnawialne, okres zwrotu i pomoc finansową programów rządowych. Firma chętnie przyjmuje uczniów na praktykę zawodową i prowadzi kilkudniowe szkolenie certyfikowane dla instalatorów. Czwarty dzień szkolenia to wizyta w Instituto Professionale Di Stato Per L'Agricoltura E L'Ambiente. Szkoła ta zlokalizowana jest na przedmieściach Barcellony P.G. i kształci zawodowo w dziedzinie rolnictwa, produkcji żywności i kontroli jakości produktów żywieniowych. Nauczycielki uczestniczyły w badaniach zawartości siarczanów w winie, ekstrakcji esencji olejowej, oznaczeniu kwasowości oliwy, zawartości cukru w winogronach. Najciekawsza część to obserwacja pracy w laboratorium modyfikacji genetycznej, gdzie m.in. rozmnaża się sadzonki ananasów oraz wyjście na zewnątrz na tereny upraw np. khaki, awokada, granata, oliwek, winogron, pomidorów, cytrusów i innych.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
poczta

projektowanie stron www szczecin, design, strony dla parafii

Zespół Szkół Nr 2 im. Władysława Orkana

ul. Portowa 21, 70-833 Szczecin, tel: 91-44-151-62, 91-44-151-65 fax: 91-44-151-60 2024 © Wszelkie Prawa Zastrzeżone